Hukuk-Postasi-2016

368 HUKUK POSTASI 2016 HMK’nın Delillerin Gösterilmesine İlişkin Maddeleri Kapsamında Değerlendirme Yargıtay HGK, bu maddelerin incelenmesinden sonra, HMK’nın delil gösterilmesine ilişkin maddelerini incelemiştir. HMK m. 129/1/e uyarınca, savunmanın dayanağı olarak ileri sürülen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği, cevap dilekçesinde yer alması gereken bir husustur. Ayrıca, HMK m. 140/5 uyarınca ön inceleme duruşmasında, ta- raflara dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirti- lebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları için iki haftalık kesin süre verilir. Bu hususların verilen kesin süre içinde tam olarak yerine getirilmemesi hâlinde, o delile dayanmaktan vazgeçilmiş sayılmasına karar verilir. HGK, bu madde ile ilgili olarak, madde metninde “dilekçe- lerinde gösterdikleri” ibaresinin kullanılmış olduğunun altını çizmiştir. Yine, HMK’nın 145. maddesi uyarınca taraflar, kanunda belirti- len süreden sonra delil gösteremezler. Ancak bir delilin sonradan ileri sürülmesi yargılamayı geciktirme amacı taşımıyorsa veya süresinde ileri sürülememesi ilgili tarafın kusurundan kaynaklanmıyorsa, mah- keme o delilin sonradan gösterilmesine izin verebilir. Tüm bu düzenlemelerden anlaşılan; HMK uyarınca, davalarda tahkikat aşamasında geçilmeden önce tarafların uyuşmazlık konuları- nı ve bu uyuşmazlıkların çözümü için ileri sürdükleri delillerin dava- nın başında belirterek tahkikatın daha etkin bir şekilde yapılmasının hedeflendiğidir. Bu doğrultuda Yargıtay HGK, dava dilekçesinin davalıya usulüne uygun olarak tebliğ edilmesinden sonra süresi içerisinde cevap dilek- çesi sunulmaması durumunda, savunmanın dayanağı olarak süresinde ileri sürülen bir delil olmadığından dolayı, yerel mahkemenin davalıya delil göstermesi için süre vermesine yasal olarak imkân bulunmadığı sonucuna varmıştır. Yargıtay ayrıca, sonradan delil gösterilebilmesi için HMK m. 145’te belirlenen istisnai şartların söz konusu olmadığı- nı, ayrıca savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesini düzenleyen m. 141’in de şartlarının oluşmadığını ifade etmiştir.