HUKUKU-POSTASI-2017

177 TAHKİM HUKUKU lerde dava açılmasının bir ön şart olduğunu savunmuştur. Bu konuda karar verirken Hakem Heyeti, BIT’nin Türkçe, İngilizce ve Rusça metinlerini incelemiş ve hatta, taraf devletlerin gerçek iradelerinin an- laşılması için, BIT’nin hazırlanması sırasında görev alan bazı devlet görevlilerini de duruşmada dinlemiştir. Hakem Heyetinin çoğunluğu, meseleyi taleplerin kabul edilebi- lirliğine ilişkin olarak yorumlayarak, BIT’nın VII(2) maddesinin em- redici olduğunu ve İçkale’nin yerel mahkemelerde herhangi bir dava açmadığını tespit etmiş; ancak, Türkmen kamu kurumları tarafından İçkale aleyhine Türkmenistan’da davaların açılığından hareketle, maddede öngörülen yerel mahkemelere başvuru şartının sağlandığı- na ve böylece İçkale’nin taleplerinin kabul edilebilir olduğuna karar vermiştir. Hakem Heyetinin çoğunluğuna göre uyuşmazlığın, taraflar- dan herhangi biri tarafından yerel mahkemeye götürülmesi yeterlidir. Davalı hakemi Phillippe Sands QC ise bu görüşe katılmamış ve karşı oyunda, Davacı’nın bu şartı yerine getirmemesi nedeniyle Hakem He- yetinin yetkisiz olduğu yönündeki görüşlerini beyan etmiştir. Yüklenilen İşlerin Yatırım Niteliği ve Sözleşmesel Alacak Tartışmaları Hakem Heyetinin yetkisine ilişkin olarak, İçkale tarafından yük- lenilen işlerin ICSID Konvansiyonu m. 25 ve BIT’nin I(2) maddesi kapsamında “yatırım” olarak nitelenip nitelenemeyeceği ve taleplerin, yatırım uyuşmazlıkları dışında kalan sözleşmesel alacak olup olma- dıkları da tartışılmıştır. Hakem Heyeti, Salini Costruttori S.p.A. and Italstrade S.p.A. v. Kingdom of Morocco kararında, “yatırım”ın varlığı için tespit edilen sermaye aktarımı, belirli süre ve risk varlığı kriterlerinden yola çıkarak ve yapılan işlerin büyüklüğü, süresi, sayısı ve bu projelerin gerçek- leştirilmesi için sermaye aktarılmasını göz önünde tutarak İçkale’nin Türkmenistan’da “yatırım” yaptığına kanaat getirmiştir. Bununla birlikte Hakem Heyeti, ileri sürülen taleplerin sözleş- mesel alacak olup olmadığı konusunda açık bir karar vermemiş ve meselenin, esasa ilişkin talepler kısmında değerlendirileceğini ifade etmiştir.