HUKUKU-POSTASI-2017

182 HUKUK POSTASI 2017 Amerikan vatandaşı Davacı Lemire, Ukrayna otoritelerinin yeni radyo frekansı taleplerini hiçbir hukuki gerekçeye dayanmaksızın reddetti- ği ve bu yolla Amerika Birleşik Devletleri -Ukrayna İkili Yatırım Anlaşması’nı ihlal ettiği gerekçesiyle 2006 yılında ICSID tahkimine başvurmuş, maddi ve manevi zararının tazminini talep etmiştir. Hakem Heyeti 2010 yılında verdiği ilk kararda Desert Line v. Yemen davasına atıf yaparak yatırımcıların İkili Yatırım Anlaşmaları kapsamında manevi tazminat talep edebileceğini hüküm altına almış, 2011 yılında zarara ilişkin verdiği kararda 9 ise Davacı’nın maddi taz- minat talebini kabul ederken, manevi tazminat talebini uyuşmazlıktaki maddi vakıaların “istisnai haller”den olmaması dolayısıyla reddetmiş- tir 10 . Karara göre, mevcut içtihat ışığında ev sahibi devletin hukuka aykırı fiillerinden zarar gören yatırımcının manevi zarar talebi ancak aşağıda sayılan istisnai hallerde kabul edilebilir: • “Ev sahibi devletin uygar ulus normlarını aşan düzeyde tehdit, haksız alıkoyma ve benzeri kötü muamelelerde bulun- ması, • Ev sahibi devletin kötü muamelesinin yatırımcıda aşağılan- ma, itibar kaybı, sağlığın bozulması, stres ve benzeri tahri- batlara yol açması, • Tüm bu sebep ve etkilerin ciddi ve önemli boyutta olması” 11 . Hakem Heyeti, Davacı’nın Ukrayna otoritelerince uğradığı kötü muamelenin itibar kaybına yol açabileceği varsayımında dahi, yukarı- da anılan üç şart ışığında, manevi tazminata yol açacak ciddiyette bir zarara uğramadığı sonucuna varmıştır. Hakem Heyeti’nin bu davada manevi tazminat talebini reddetme- sinde Desert Line ve Pey Cassado kararlarını göz önüne alması etkin rol oynamıştır. Davacı Lemire’in Desert Line davasındaki kadar ciddi bir manevi zarara uğramadığı ve Pey Cassado kararına benzer şekilde 9 Joseph Charles Lemire v. Ukrayna, ICSID Case ARB/06/18, Karar tarihi: 28 Mart 2011, Erişim için: https://icsid.worldbank.org/en/Pages/cases/casedetail. aspx?CaseNo=ARB(AF)/98/1. 10 Dumberry, s. 22. 11 Lemire Kararı, par. 333.