HUKUKU-POSTASI-2017

187 TAHKİM HUKUKU uygulama alanını değerlendirdi. Anılan kloz şu şekildedir: “ Taraflar, yatırımlara dair yükümlülüklerini gözetirler ”. Davacı, Romanya ile ak- dedilen şartlaşma ışığında yatırım yaptığı şirketin borçlarının yeniden müzakere edilmemesi gibi hukuka aykırılıklar sebebiyle Romanya’nın ABD ile akdettiği İYS’deki şemsiye klozu ihlal ettiği iddiasında bulun- du 4 . Hakem heyeti kararında, yerel düzeydeki şartlaşma ihlallerinin devletlerarası yatırım sözleşmesi ihlali sayılabileceğine ve ev sahibi devletin uluslararası sorumluluğuna sebep olabileceğine değindi 5 . Bu kararıyla heyet, SGS v. Philippines 6 kararındaki değerlendirmeye paralel bir yaklaşım göstermiştir. Eureko v. Poland 7 uyuşmazlığında değerlendirmesini bir adım öteye taşıyan hakem heyeti, yatırımcı ile akdedilen sözleşmenin ih- lalini, Hollanda ile Polonya arasında akdedilen İYS’de yer alan diğer hükümlere uygun hareket edilmiş olsa dahi, şemsiye klozun ihlali olarak değerlendirdi. Zira anılan klozda taraflar, yatırımcıların yatı- rımlarından doğabilecek tüm borçları yerine getirmeyi yüklenmiştir 8 . Bu kapsamda, kimi hakem heyetlerinin şemsiye klozların etkin olarak uygulanmasına verdiği önem, yatırımcı ile devlet arasındaki sözleş- meye aykırılık hallerini, devletlerarası yatırım anlaşmalarının ihlali seviyesine yükseltti 9 . 4 Dolzer / Schreuer, s. 169. 5 Dikran M. Zenginkuzucu, “ The Effect of the Umbrella Clauses on the Jurisdic- tion of ICSID Arbitral Tribunal ”, Journal of International Trade and Arbitration Law, Vol:2, Issue:1, Istanbul 2013, s.179-180; . Noble Ventures, Inc. v. Romania, par. 53. 6 SGS Société Générale de Surveillance S.A. v. Republic of the Philippines, the Decision on the Jurisdiction , ICSID Case No. ARB/02/6, erişim için: https://icsid. worldbank.org/en/Pages/cases/casedetail.aspx?CaseNo=ARB /02/6; Zenginkuzu- cu, s. 175-176. 7 Eureko v. Poland , Partial Award, erişim için: https://www.italaw.com/sites/defa- ult/files/case-documents/ita0308_0.pdf. 8 Eureko v. Poland , par. 250. 9 Bu hususta verilen benzer kararlar için bkz.; AMTO v. Ukraine, Duke Energy Electroquil Partners and Electroquil S.A v. Republic of Ecuator, LG&E Energy Corp., LG&E Capital Corp. and LG&E International Inc. v. Argentine Republic, Siemens A.G. v. Argentine Republic, Plama Consortium Limited v. Republic of Bulgaria.