HUKUKU-POSTASI-2017

56 HUKUK POSTASI 2017 Türk Hukukunda Deniz Yolu ile Eşya Taşımalarında Taşıyanın Sorumluluğu* Av. Duygu Öner Giriş Hukuk sistemimizde esas olan kişisel ve sınırsız sorumluluktur 1 . Bununla beraber, kanun koyucu bazı hallerde, menfaat dengelerini dikkate alarak, sorumluluğu sınırlandırmak yoluna gider. Bu kapsam- da, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) deniz taşıyanı için de, belli esaslar dâhilinde olmak üzere sınırlı sorumluluk rejimini kabul eder. TTK, ayrıca, bazı özel durumlardan kaynaklanan zararlara ilişkin olarak taşıyanın sorumluluğunu tamamen kaldırır ve böylelikle taşıyana önemli ölçüde ekonomik menfaat sağlar. Bu makalede deniz taşıyanın sorumluluğu ve sorumluluğun sınırlandırılmasına ilişkin TTK düzen- lememeleri incelenir. Taşıyanın Sorumluluğu Taşıyan, kural olarak, taşıma sözleşmesinin ifasında özellikle eşyanın yüklenmesi, istifi, elden geçirilmesi, taşınması, korunması ve boşaltılmasında dikkat ve özenle davranmakla yükümlüdür. Söz konusu dikkat ve özen yükümlülüğü, tedbirli bir taşıyandan beklenen dikkat ve özenden az olamaz. Bununla birlikte taraflar, söz- leşmeye koyacakları bir kayıt (örn. FIO kaydı) ile yükleme, istifleme ve boşaltmanın gönderen ve alıcı tarafından yapılacağını kararlaştıra- bilirler. TTK’nın 1178. maddesine göre taşıyan; eşyanın zıyaı, hasarından veya geç tesliminden doğan zararlardan söz konusu zıya, hasar veya teslimde gecikmeye sebebiyet veren olgunun eşya taşıyanın muhafa- * Ekim 2017 tarihli Makale 1 Sözer, Bülent, Deniz Ticareti Hukuku, 2. Bası, İstanbul, s. 602.