HUKUKU-POSTASI-2017

62 HUKUK POSTASI 2017 (2) Ortağın, elde ettiği bilgileri şirketin zararına olacak şekilde kullanması tehlikesi varsa, müdürler, bilgi alınmasını ve incelemeyi gerekli ölçüde engelleyebilir; bu konuda ortağın baş- vurusu üzerine genel kurul karar verir. (3) Genel kurul, bilgi alınmasını ve incelemeyi haksız yere engellerse, ortağın istemi üzerine mahkeme bu hususta karar verir. Mahkeme kararı kesindir. Madde’nin birinci fıkrasında bilgi alma ve inceleme hakkı birlik- te düzenlenmiştir. Bilgi alma hakkı pasif bir haktır, ortak tarafından şirket müdürüne karşı kullanılır ve müdür bilgiyi temin eder 2 . Oysa inceleme hakkı, ortağın aktif olarak şirket işlerine dair bilgi elde etmek için kullandığı bir haktır. Bu farkın yanında; inceleme hakkı, şirket merkezinde ya da iş yerlerinde şirket yetkililerinin gözetiminde kulla- nılır ve incelenecek defter ve belge asılları şirket dışına çıkarılamaz 3 . Oysa bilgi alma hakkı açısından böyle bir kısıtlama yoktur. Öğretide; ortağın, teyit etme bakımından, aynı konu hakkında hem inceleme hem bilgi alma hakkını birlikte kullanılabileceğini savunulur 4 . Madde’de açık düzenleme yer almasa da; Madde’nin dayanağı Alman Limited Şirketler Kanunu (“GmbHG”) Paragraf 51a 5 , ortağın bilgi alma ve inceleme hakkının esas sözleşme ile kısıtlanamayacağı- 2 Bilgi alma hakkının uygulamada şirketin aktif bir hareketini gerektirmesi nede- niyle, pasif nitelikte olan inceleme hakkına göre daha sıkı şartlara tabi tutulması gerektiğine ilişkin Alman Federal Mahkemesi Kararı için bkz.: BGH, 12.06.1954 - II ZR 154/53 https://www.jurion.de/urteile/bgh/1954-06-12/ii-zr-154_53/ (eri- şim tarihi: 29.11.2017). 3 Çamoğlu, Ersin, Limited Ortağın Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Kullanılması ve Sınırları, Prof. Dr. Hamdi Yasaman’a Armağan, On İki Levha Yayıncılık, İs- tanbul 2017, s. 149. 4 Baştuğ, İrfan / Göksoy, Can, Limited Şirkette Ortakların Denetleme Hakları, Prof. Dr. Oğuz İmregün’e Armağan, İstanbul 1998, s. 56. 5 “51a Bilgi alma ve defter ve belgeleri inceleme hakkı - (1) Müdürler, talep üze- rine her ortağa şirket işleri hakkında bilgi vermek ve şirket defter ve belgelerini incelemelerine izin vermekle yükümlüdür. (2) Müdürler ancak ortağın bu hakkını şirkete yabancı amaçlar için kullanmasına ve bu yüzden şirketin önemsiz sayıla- mayacak bir zarara uğramasına dair bir tehlikenin varlığı halinde, bilgi verme ve incelemeye izin vermekten kaçınabilirler. Kaçınma için, ortakların bu konuda bir karar vermeleri gerekir. (3) Bu hükümlerin aksi sözleşme ile kararlaştırılamaz.” Kanunun İngilizce tam metni için bkz: http://www.gesetze-im-internet.de/eng- lisch_gmbhg/englisch_gmbhg.html#p0274 (erişim tarihi: 29.11.2017)