HUKUKU-POSTASI-2017

74 HUKUK POSTASI 2017 Rekabet Hukukunun İhlalinden Kaynaklanan Tazminat Davalarında Şemsiye Etkisi* Av. Eda Uludere Giriş Tedarik zincirinin farklı düzeylerindeki teşebbüsler ve son tüke- ticiler, diğer teşebbüslerinin rekabet mevzuatına aykırı davranışları sonucu zarara uğrayabilirler. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hak- kında Kanun’un (“Rekabet Kanunu”) 57 vd. maddelerinde düzenlenen rekabet hukukunun ihlalinden kaynaklanan tazminat davaları zarar gö- renlerin fiili zararlarının ve yoksun kaldıkları karın tazminini öngörür. Bu düzenlemenin Avrupa Birliği mevzuatındaki karşılığı 2014/104/ EU sayılı Yönerge’de (“Yönerge”) yer alır 1 . Rekabeti ihlal eden davranışların sebep olduğu hukuka aykırı fiyat artışları genellikle dikey düzlemde sebebiyet verdikleri veya bu davranışı gerçekleştirenlerin rakiplerinin uğradığı zararlar kapsamın- da tartışılır. Ancak, şemsiye etkisi kavramı, bu ihlallerin ihlalci teşeb- büslerin sayılan iki grup dışında doğurdukları zararları konu edinir. Bir başka deyişle, piyasada yapay olarak fiyat artışına sebebiyet veren bir kartele üye teşebbüslerin bu davranışlarının piyasa genelinde, yani rakiplerinin alıcıları üzerinde yol açtığı zararlardan sorumluluğu tartı- şılır. Şemsiye etkisi Rekabet Kanunu veya Direktif tarafından açıkça düzenlenmemiş olsa da, aşağıda açıklanacak olan Avrupa Birliği Ada- let Divanı’nın (“ABAD”) Kone kararında ve ABD mahkemelerinin verdiği birtakım kararlarda kendine yer bulur. * Ocak 2017 tarihli Makale 1 2014/104/EU sayılı Rekabet İhlallerinden Kaynaklanan Tazminat Davalarına İliş- kin Yönerge.