ERDEM-HUKUK-POSTASI-TR-2018-metin

137 TAHKİM HUKUKU Genel bir açıklama olarak 3 IBA Kuralları, belge ibrazının talep edilmesi için temel şartları düzenler. Bu doğrultuda, talep edilen bel - gelerin belirli veya belirlenebilecek olması (IBA Kuralları m. 3/3(a)), belgelerin davayla ilgili olması ve davanın sonucuna etki edebilecek nitelikte olması (m. 3/3(b)) ve belgelerin belge talep eden tarafın elin - de, muhafazasında veya idaresinde olmaması veya bu belgelerin ibra - zının talep eden taraf bakımından ölçüsüz şekilde külfetli olması (m. 3/3(c)) gerekir. Kendisine belge ibrazı talepleri sunulan taraf, belgeleri ibraz edebilir veya taleplere itiraz edebilir (m. 3/5). Tarafın itiraz et - mesi durumunda hakemler, tarafları itirazın çözüme kavuşturulması konusunda birbirleriyle görüşmek üzere davet eder. İtirazın çözüme kavuşturulamaması durumunda hakem heyeti, belge ibrazı talebi ve ilgili talebe itirazları birlikte değerlendirerek bir karara varır. Hakem heyetinin belge ibrazı yönünde karar vermesi durumunda, kendisinden belge ibrazı talebinde bulunulan tarafın talep edilen belgeleri ibraz etmesi gerekir (m. 3/7). Belge ibrazı süreci hakemler için de külfetli olduğundan, bu sü - recin etkin olarak yürütülmesini sağlamak için hakemlerin belgelerin davayla ilgili olup olmadığı, belgelerin sunulmasının ölçüsüz şekilde külfetli olup olmadığı veya belgelerin gizli nitelikte olup olmadığına ilişkin konularda karar vermek üzere uzman atanması gibi yollara baş - vurdukları görülür 4 . daki eleştiriler doğrultusunda, IBA Kuralları’na alternatif olarak, Prag Kuralları olarak da anılan Milletlerarası Tahkimde Delil İkamesi Hakkında Kurallar taslak olarak hazırlanmıştır. Prag Kuralları’nın, 2018 yılı sonunda yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Prag Kuralları hakkında detaylı bilgi için bkz., Birengel, Tilbe : “Tahkimde Delil İkamesi Hakkında Prag Kuralları”, Erdem&Erdem Hukuk Pos - tası, Temmuz 2018, http://www.erdem-erdem.av.tr/yayinlar/hukuk-postasi/delil - ikamesi-hakkinda-prag-kurallari/ (Erişim tarihi: Eylül 2018). 3 Babur, Ezgi : “ Milletlerarası Tahkimde Delil İkamesi Hakkında IBA Kuralları Uyarınca Belge İbraz İstemi – I ”, Erdem&Erdem Hukuk Postası, Ocak 2016, http://www.erdem-erdem.av.tr/yayinlar/hukuk-postasi/milletlerarasi-tahkimde - delil-ikamesi-hakkinda-iba-kurallari-uyarinca-belge-ibraz-istemi--i/ (Erişim tari - hi, Eylül 2018) ve “ Milletlerarası Tahkimde Delil İkamesi Hakkında IBA Kuralla - rı Uyarınca Belge İbraz İstemi – II ”, Erdem&Erdem Hukuk Postası,Mayıs 2016, http://www.erdem-erdem.av.tr/yayinlar/hukuk-postasi/milletlerarasi-tahkimde - delil-ikamesi-hakkinda-iba-kurallari-uyarinca-belge-ibraz-istemi--ii/. (Erişim ta - rihi: Eylül 2018). 4 Hans van Houtte : “ Document Production Master and Expert’s Facilitator, in