ERDEM-HUKUK-POSTASI-TR-2018-metin

368 HUKUK POSTASI 2018 artık, geri gönderilen kanun, ancak Meclis’in üye tamsayısının salt çoğunluğuyla aynen kabul edilirse yayımlanır. Bu durum, Cumhur - başkanının geciktirici veto yetkisinden güçleştirici veto yetkisine geçildiğini gösterir. Yeni sistemde devletin bütçesini Cumhurbaşkanı belirler ve Meclis’e sunar. Önceden, devlet harcamalarının belirlendiği bütçeyi Meclis hazırlardı. Ayrıca Cumhurbaşkanının hazırladığı bütçe Meclis tarafından onaylanmadığında, Cumhurbaşkanına önceki yılın bütçe - sini yeniden değerleme oranına göre artırarak uygulama olanağının verilmesi, Meclis’in yürütme üzerindeki denetim araçlarından birinin daha elinden alınması anlamına gelir. Ek olarak, olağanüstü hal ilan yetkisi Cumhurbaşkanına bırakıldı. Eski sistemde olağanüstü hal ilan yetkisi Cumhurbaşkanlığı başkanlı - ğında toplanan Bakanlar Kuruluna aitti. Meclisin Görev ve Yetkileri Eskiden Cumhurbaşkanlığına, Meclis üyeleri içinden veya Mec - lis dışından aday gösterilebilmesi, yirmi milletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündü. Ayrıca, en son yapılan milletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilirdi. Artık Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen aday gösterebilir. Siyasi parti barajının yüzde ondan yüzde beşe çekilmesi ve seçmenlerin doğrudan aday göste - rebilmesi olumlu değişikliklerdir. Ne var ki, milletvekillerinin aday gösterme hakkının kaldırılması, milletvekili iradesinin önüne konan bir diğer engeldir. Geçmişte milletvekilleri, yürütmenin başı konumundaki Başba - kan ve Bakanlar Kuruluna soru sorarak bilgi isteyebilme yetkisine sahipti. Yeni sistemde Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar Ku - rulunun yerine geçerek yürütmenin başı olur ve tüm yetkileri elinde toplar. Bu durumda Cumhurbaşkanına soru yöneltilebilmesi bekle - nirken; milletvekillerinin Cumhurbaşkanına soru sormalarına olanak