HUKUK-POSTASI-2019-metin

369 MUHTELİF leşme öncesi beyan yükümlülüğünün ihlalini öğrenmesinden itibaren 15 gün içinde sözleşmeden cayabilir veya prim farkı isteyebilir. Si- gortacıya tanınan bu hakların kullanılabilmesi için beyan yükümlülü- ğünün ihlalinde sigorta ettirenin veya diğer ilgililerin kusurlu olması aranmaz. Bir başka deyişle, beyan yükümlülüğü sigorta ettirenin ku- suru olmaksızın ihlal edilmiş olsa dahi, sigorta ettiren sözleşmeden cayabilir veya prim farkı isteyebilir. Bununla birlikte, sigorta ettirenin bildirmediği veya yanlış bildirdiği bir husus sigortacı tarafından bili- niyorsa, sigortacı beyan yükümlülüğünün ihlal edildiğini ileri sürerek sözleşmeden cayamaz. Zira, beyan yükümlülüğünün altında yatan düşünce sigortacının riziko hakkında bir kanaate varabilmesi için bilgi sahibi olmasını sağlamaktır. Önemli olan gerekli bilgilere ulaşılması olup, bilginin hangi şekilde elde edildiğinin önemi yoktur. Dolayısıyla sigorta ettiren bildirmemiş olsa bile, sigortacı kararına etki edebilecek bilgilere sahip olmuşsa, varılmak istenen amaç gerçekleşmiştir. Bu nedenle de sigortacının artık beyan yükümlülüğü ihlaline dayanması mümkün değildir 4 . Sigortacının cayma hakkını kullanması halinde, sigorta sözleş- mesi geçmişe etkili olarak sona ereceğinden, sigorta ettiren tarafından ödenen primlerin de geri alınabilmesi gerekir. Bununla birlikte, sigorta sözleşmesi kurulurken sigorta ettiren beyan yükümlülüğünü kasten ihlal etmiş ise, sigortacı rizikoyu taşıdığı süreye ait primlere hak ka- zanır 5 . Kanun koyucu bazı hallerde ise, sigortacıya tanınan cayma hakkını devre dışı bırakmıştır. Sigortacı, cayma hakkının kullanıl- masından açıkça veya zımnen vazgeçmişse; caymaya yol açan ihlale kendisi sebebiyet vermişse; sorularından bazıları cevapsız bırakıldığı halde sözleşmeyi yapmışsa, cayma hakkını kullanamaz. Sigortacı, beyan yükümlülüğünün ihlalini öğrenmesinden itibaren 15 gün içinde sözleşmeden caymak yerine prim farkının ödenmesini de talep edebilir 6 . Bununla birlikte sigorta ettiren, sigortacı tarafından talep edilen prim farkını ödemeyi kabul etmek istemeyebilir. Kanun 4 TTK, m. 1438 gerekçesi. 5 TTK, m. 1441. 6 TTK, m. 1439 (1).