HUKUK-POSTASI-2020-metin

108 HUKUK POSTASI 2020 uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir. Maddenin son fıkrasında ise kira bedelinin yabancı para olarak kararlaştırılması halinde kira bedelinin belirlenmesinde dikkate alına- cak esaslara yer verilir. Mülga BK çerçevesinde bu konu hakkında bir hüküm bulunmadığından, kira bedelinin yabancı para cinsinden belirlenmiş olması halinde taraflar artış oranlarını sözleşme serbestisi ilkesi çerçevesinde serbestçe belirleyebiliyordu. Ancak bu hükmün yürürlüğüyle birlikte, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak şartıyla, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamayacaktır 6 . Kiracı Aleyhine Düzenleme Yasağı (TBK m. 346) TBK m. 346’ya göre, kiracıya, kira bedeli ve yan giderler dışında başka bir ödeme yükümlülüğü getirilemez. Maddenin devamında ise, kira bedelinin zamanında ödenmemesi hâlinde ceza koşulu ödeneceği- ne veya sonraki kira bedellerinin muaccel olacağına dair anlaşmaların geçersiz olacağı öngörülür. Özellikle cezai şart açısından uygulamada etki yaratacak bu değişikliğe dair esasların ilerleyen dönemlerde ve- rilecek üst derece mahkemelerinin kararlarıyla şekilleneceği söylene- bilir. Sözleşmenin Dava Yoluyla Sona Erdirilmesinde Dava Sebeplerinin Sınırlılığı (TBK m. 354) Söz konusu hüküm uyarınca, dava yoluyla kira sözleşmesinin sona erdirilmesine ilişkin hükümler, kiracı aleyhine değiştirilemez. Bir başka deyişle, kiraya verenin dava yoluyla kiracının tahliyesini talep edebileceği haller TBK’da belirtilenler ile sınırlıdır. Esasen 6 Mevzuatta belirtilen istisnalar dışında, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar uyarınca taraflar menkul ve gayrimenkul kiralarında kira bedelini döviz cinsinden belirleyemez.