HUKUK-POSTASI-2020-metin

114 HUKUK POSTASI 2020 Değişikliğin, Sözleşmenin Yapıldığı Sıradaki Mevcut Olguları, İfanın İstenmesini Dürüstlük Kurallarına Aykırı Düşecek Derecede Borçlu Aleyhine Değiştirmesi TBKm. 138’ de belirtilen bir başka şart ise; sözleşmenin kurulma- sı esnasında mevcut olan şartların mağdur aleyhine ifanın kendisinden dürüstlük kuralına aykırı düşecek şekilde istenemez hale gelmesidir 5 . Sözleşmenin uyarlanması, dürüstlük kuralı dikkate alınarak değerlen- dirilir. Yargıtay yerleşik kararlarında sözleşmenin uyarlanabilmesi için sözleşmenin ifasının mağdur için çekilmez hale gelmesini şart olarak belirlemiştir 6 . Ek olarak, sözleşmenin uyarlanabilmesi için olağa- nüstü durumun edimler arasındaki dengeyi bir taraf aleyhine açık ve ağır bir şekilde bozması gerekir. Taraflardan biri, durum değişikliğinin riskine katlanması gerekiyorsa, uyarlama söz konusu olmayacaktır 7 . Mahkeme, bu olumsuz duruma kiraya verenin sebep olmadığını göz önünde bulundurmuş ve oluşan yükün sözleşmenin her iki tarafı üzerine dağıtılacak şekilde sözleşmenin yeni koşullara uyarlanması gerektiğini belirtmiştir. Borçlunun Borcu İfa Etmemiş ya da İfanın Aşırı Güçleşmesinden Doğan Haklarını Saklı Tutularak İfa Etmiş Olması TBK’nın 138. maddesi gereğince borçlunun borcu ya hiç ifa et- memiş ya da ifanın aşırı ölçüde güçleşmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olması gerekir. TBK m. 138, ifa edilmiş edimler açı- sından geriye etkili olarak sözleşmenin uyarlanmasını mümkün kılar. Ancak ifanın aşırı güçleşmesinden doğan hakların saklı tutularak ifa edilmiş olması gerekir. Dolayısıyla, kira bedelinin uyarlanması dava- sının ileri etkili olarak açılabileceği görüşünün, uyarlama yönündeki hakların saklı tutulması durumunda bir önemi kalmaz 8 . 5 Baysal , s. 286. 6 Yarg. 13. HD, E. 1995/145, K. 1995/3339, 06.04.1995; Yarg. 13. HD, E. 2005/1874, K. 2005/9749, 09.06.2005. 7 Baysal , s. 291. 8 Gümüş, Prof. Dr. Mustafa Alper : Kira Sözleşmesi, 2. Baskı, İstanbul 2012.