HUKUK-POSTASI-2020-metin

204 HUKUK POSTASI 2020 yeknesak kurallar uygulamasını sağlamak amacıyla bu tür tahkime özel bazı usul kurallarının derlenmesi konusunda çeşitli girişimlerde bulunulmasına neden oluyor. Milletlerarası Tahkimde Delil İkamesi Hakkında IBA Kuralları (“ IBA Rules on the Taking of Evidence in International Arbitration ”) (“IBA Kuralları”) delillerin sunulması ko- nusunda Anglo Sakson hukuk sistemi ve Kara Avrupası hukuk sistemi arasında bir köprü kurarak, milletlerarası tahkimde uygulanabilecek yeknesak kurallar sunar. Bununla beraber IBA Kuralları genellikle daha Anglo Sakson hukuk sistemi yanlısı olmakla eleştirilir. Zira IBA Kuralları belge ibrazı, olgu tanıkları veya uzman tanıklar ve tarafların tanıkları çapraz sorgulaması açısından taraflara öncelik veren bir yak- laşım (“ adversarial approach ”) önerir. Bu eleştiriler karşısında, çoğunluğu Kara Avrupası hukuk siste- mini benimseyen devletlerden gelen uzmanlardan oluşan bir çalışma grubu Milletlerarası Tahkimde Yargılamanın Etkin Şekilde Yürütül- mesine İlişkin Kuralları (“Prag Kuralları”) hazırladı 6 . Prag Kuralları tarafların kararlaştırdıkları usul kurallarına ek olarak uygulanabilecek- leri gibi, hakem heyetleri tarafından belli bir anlaşmazlık konusunda da uygulanabilir. IBA Kuralları tarafından benimsenen ve taraflara öncelik veren yaklaşıma karşılık, Prag Kuralları, yargılamanın daha etkin yürütülmesi için belge ibrazı konusunda hakemlere daha fazla yetki veren, re’sen incelemeye daha yakın bir yaklaşım sergiler. Prag Kurallarının en önemli özelliklerinden birisi de hakemler için öngördüğü proaktif roldür. Bu yeni yaklaşım, hakemlere verilen yetki ile görevleri ve bu yetki ile görevlerin belli bir sürede yerine getirilmesini de düzenler 7 . Prag Kuralları m. 2.2 hakemlere dava yönetimi toplantısı (“ case management conference ”) veya daha sonrası için belli görevler yükler. Prag Kuralları m. 2.4 uyarınca, hakemler dava yönetimi toplantısın- da ilk görüşlerini açıklayabilirler. Hakemler usuli zaman çizelgesini 6 https://www.praguerules.com/upload/medialibrary/9dc/9dc31ba7799e26473d92 961d926948c9.pdf 7 Patocchi, Paolo Michele : “The Prague Rules on the Efficient Conduct of Proce - edings in International Arbitration: A Step Forward?” , International Arbitration Symposium, Nisan 2019, Ankara, s. 157. Prag Kurallarına ilişkin yayınlar için ayrıca bkz. https://www.praguerules.com/publications/