HUKUK-POSTASI-2020-metin

232 HUKUK POSTASI 2020 yetkilidir. Uluslararası uygulamada competence- competence olarak anılan bu ilke, genel olarak kabul görse de, kapsamına dair tartışmalar devam etmektedir. Ancak tahkim yanlısı görüş, bu incelemeyi tama- men hakemlere bırakma yanlısıdır. Hangi görüş kabul edilirse edilsin, tahkim anlaşmasının değerlen- dirilmesi için mahkemelerin yetkili olup olmadıkları ve yetkili ise bu yetkinin sınırının tartışmalı olduğu açıktır. Arabulucunun bu değerlen- dirmeyi yapması ise, başka tartışmaları da bünyesinde barındırır. Tahkim Anlaşmasının Varlığına Rağmen Zorunlu Arabulucuya Başvuru Yukarıda işaret edildiği üzere, zorunlu arabulucuya başvurulması, mahkemeler önünde açılacak bir davanın ön adımıdır. Bu durumda, taraflar arasında bir tahkim anlaşması olmasına rağmen, taraflardan birinin, mahkemeler önünde dava açmanın bir ön şartı olan zorunlu arabuluculuk sürecine başvurması halinde, tahkim anlaşmasının bu sürece etkisi ne ölçüde olmalıdır? İlk olarak göz önünde tutulması gereken, taraflar arasında bir tah- kim anlaşmasının varlığı halinde, zorunlu arabuluculuk hükümlerinin uygulama alanı bulmamasıdır. Arabulucuların yetkisinin dayanağı olan 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, 18/A(18) maddesi ile tahkim anlaşmasının varlığı halinde, zorunlu arabuluculuk hükümlerinin uygulanmayacağını açıkça ifade etmiştir. Öyleyse, tahkim anlaşmasının varlığına rağmen zorunlu arabuluculuk görüşmelerinin yürütülmesi mümkün olmamalıdır. Ancak arabulucu buna ne zaman ve nasıl karar verebilir? Ara- bulucunun bu kararı alırken dikkate alması gereken bir diğer mesele, tahkim şartının varlığını ve geçerliliğini, prima facie de olsa, değer- lendirip değerlendiremeyeceğidir. Bu soruya cevap aranırken, arabu- lucuların herhangi bir şekilde uyuşmazlık hakkında karar vermeye yetkili olmadığı, sadece tarafların bir araya gelmesine ve muhtemel bir anlaşma müzakeresi yürütmesine aracılık etmekle görevli olduğu unutulmamalıdır. Ayrıca, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Ara- buluculuk Kanunu m. 15/4 uyarınca, niteliği gereği yargısal bir yetki- nin kullanımı olarak sadece hâkim tarafından yapılabilecek işlemler