HUKUK-POSTASI-2020-metin

233 TAHKİM arabulucu tarafından yapılamaz. Benzer şekilde, tahkim anlaşmasının geçerliliğini ilk aşamada mahkemelerin dahi değerlendiremeyeceği görüşü varken, arabulucuların bu değerlendirmeyi yapmaları hiçbir şekilde mümkün olmamalıdır. Öyleyse, tahkim itirazının varlığı ha- linde arabulucunun, tahkim anlaşması üzerinde hiçbir değerlendirme yapmadan, uyuşmazlığın zorunlu arabuluculuk hükümlerine tabi ol- madığına karar verebilir. Bu kapsamda, arabulucunun, aynı kanunun 17/d maddesi uyarınca, uyuşmazlığın arabuluculuğa elverişli olmadı- ğına karar vermesi düşünülebilir 2 . Bu durumda başka bir endişe gündeme gelir. Zorunlu arabulucu- luk süreci tamamlanmadığı için mahkeme önünde daha sonradan dava açılması, dava şartı yokluğundan, mümkün olmayacaktır. Bu durumda -varsayımsal olarak- tahkim anlaşması geçersiz ise, davacı tarafın tahkim anlaşmasının geçersizliğinin tespitini mahkemelerden talep etme hakkı ortadan kalkar. Bu durum özellikle, kompetenz-kompe- tenz prensibine rağmen, mahkemelerin tahkim itirazını değerlendirir- ken tahkim anlaşmasının geçerliliğini prima facie bir incelemenin de ötesinde değerlendirebileceği görüşü kabul edilirse daha büyük önem arz eder. Mahkemenin bu incelemeyi yapmaması gerektiği görüşünün kabul edilmesi durumunda ise bu çekince önemini kaybeder. Son olarak, tarafların zorunlu arabuluculuk görüşmelerine ka- tılmasının, tahkim anlaşmasına etkisi gündeme gelebilir. Şöyle ki, tarafların biri zorunlu arabuluculuk süreci başlatır ve diğer taraf da herhangi bir itiraz sürmeden bu sürece dahil olursa, taraflar arasın- daki tahkim anlaşmasının zımnen ortadan kalktığı ileri sürebilir mi? Bu soruya olumsuz cevap vermek gerekir. Zira arabuluculuk süreci bir yargılama olmadığından, davaya dair itirazların bu süreçte ileri sürülmesi aranmamalıdır. Bununla beraber, zorunlu arabuluculuk görüşmelerinin, mahkemeler önünde dava açmanın bir ön adımı gibi değerlendirildiği de hatırlanarak, özellikle davalı tarafın, arabulucu- luk görüşmesine katılması, ancak tahkim itirazını ileri sürmesi ve bu itirazını son görüşme tutanağını ekletmesi, daha sonraki tartışmaları önlemek açısından faydalı olabilir. 2 Ancak bu konunun gerçekten bir “elverişlilik” konusu mu olduğu, yoksa arabulu- cunun “yetkisine” mi dayandığı tartışmaya açıktır.