HUKUK-POSTASI-2020-metin

8 HUKUK POSTASI 2020 Aşırı İfa Güçlüğü Maddesi 2020 2020 Maddeleri’nde yapılan asıl değişiklikler aşırı ifa güçlüğüne ilişkindir. Aşırı İfa Güçlüğü Maddesi 2003 yalnızca sözleşmenin sona ermesi seçeneğini düzenliyordu. Hakim veya hakemin sözleşmeyi taraflardan hiçbirinin tercih etmeyeceği bir şekilde uyarlayacağı kor- kusu bu şekilde bir düzenleme yapılmasında rol oynamıştı. Bu kez, Çalışma Grubu Aşırı İfa Güçlüğü Maddesi 2003’ün ilk ve ikinci paragraflarını olduğu gibi korudu ancak tarafların alternatif sözleşme koşulları üzerinde anlaşmaya varamadıkları hallerde sözleş- menin uyarlanması gibi yeni seçeneklere de yer verdi. Çalışma Grubu hakim veya hakem tarafından sözleşmenin uyarlanması seçeneğine yer vermenin, tarafları üçüncü kişinin müdahalesinden kaçınmak için alternatif koşullar üzerinde anlaşmaya özendirebileceğini düşündü. Sözleşmeyi mümkün olduğunca ayakta tutmaya çalışan (favor contractus) genel eğilimi göz önünde bulundurarak, Aşırı İfa Güçlü- ğü Maddesi 2020 üç seçenek sunar: tarafların sözleşmelerinde farklı bir çözüm öngörmemeleri kaydıyla, (i) aşırı ifa güçlüğü maddesine dayanan taraf sözleşmeyi sona erdirebilir; ancak diğer tarafın onayı olmaksızın hakim veya hakemden sözleşmenin uyarlanmasını isteye- mez (Seçenek 3A); (ii) taraflardan her biri hakim veya hakemden, uy- gun düştüğü ölçüde, menfaat dengesini korumak amacıyla sözleşmeyi uyarlamasını ya da sona erdirmesini isteyebilir (Seçenek 3B) ve (iii) taraflardan her biri hakim veya hakemden sözleşmenin sona erdiğini açıklamasını isteyebilir (Seçenek 3C). • Seçenek 3A, aşırı ifa güçlüğü maddesine dayanan tarafın sözleşmeyi sona erdirebileceğini öngören Aşırı İfa Güçlüğü Maddesi 2003’ün benimsediği çözüm ile aynıdır. • Seçenek 3B, çeşitli milli hukuklarda ve UNIDROIT İlkeleri’nde olduğu gibi, taraflardan her birine hakim veya hakemden, uygun düştüğü ölçüde, sözleşmeyi uyarlamasını ya da sona erdirmesini isteme olanağı sunar. UNIDRIOT İlkeleri’nde benimsenene benzer bir yaklaşım, sözleşme içe- risinde aşırı ifa güçlüğü halleri açısından oluşabilecek olası çelişkilerin önüne geçer.