HUKUK-POSTASI-2020-metin

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun Muris Muvazaası ile İlgili İlginç Bir Kararı* Prof. Dr. H. Murat Develioğlu Giriş Bilindiği üzere, Türk Hukuku’nda, bir hukukî işlemin muvazaalı olması, bu hukukî işlemin kesin hükümsüz olması, diğer bir ifade ile, hukukî hiçbir sonuç doğurmaması anlamına gelir. Bu sebeple de, ge- rek sağlararası hukukî işlemlerde, gerekse ölüme bağlı tasarruflarda muvazaanın varlığı, tespit edilmesi, ispatlanması çok fazla mürekkep akıtılmasına, Yargıtay’ın da muvazaa ile ilgili birçok karar vermesine yol açmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da, yakın tarihte verdiği, aşağıda değinilecek olan kararında, kanımızca çok tartışılacak bir sonuca varmıştır. Aşağıda önce muvazaa ve muris muvazaası kavram- larına kısaca değinildikten sonra, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 19.02.2019 tarihli, 1-479/1178 sayılı kararına yer verilir. Muvazaa Kavramı ve Hukukî Sonuçları Bilindiği üzere “ muvazaa” bir sözleşmenin taraflarının, yaptıkları sözleşmenin hiç hüküm doğurmaması veya görünüşteki sözleşmeden başka bir sözleşmenin hükümlerini doğurması konusunda yaptıkları anlaşmadır 1 . Böylece taraflar, üçüncü kişilere karşı, aslında istemedikleri beyanları ile meydana gelen sözleşme ile bir görüntü yaratırlar. Ama aslında, taraflar, ya yaptıkları sözleşmenin hiç sonuç doğurmamasını isterler (ki bu “ basit muvazaa” olarak adlandırılır) ya da başka bir sözleşmenin (gizlenen işlem) hükümlerini doğurmasını isterler (ki bu “ nitelikli muvazaa” olarak adlandırılır). Muvazaalı bir hukukî işlemin * Nisan 2020 tarihli Makale 1 Oğuzman, Kemal / Öz, Turgut , Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. 1, İstanbul 2016, s. 127 vd.