HUKUK-POSTASI-2020-metin

43 TİCARET HUKUKU Şirketin Edindiği Kendi Payları ve Pay Sahipliği Haklarının Akıbeti Yukarıda değinildiği üzere, TTKm. 389, şirket tarafından edinilen kendi paylarına ilişkin herhangi bir sınırlamaya gitmemiştir. Buna ek olarak madde gerekçesinde, şirketin edindiği payların kanuna uygun veya aykırı şekilde edinilmesinin pay sahipliği haklarının akıbeti bakı- mından önem arz etmediği açıkça ifade edilir. Bu kapsamda, şirketin, TTK m. 382’de belirtilen istisnalara dayanarak kendi paylarını iktisap etmesi durumunda, her ne kadar m. 379’da belirtilen şartlardan mua- fiyet söz konusuysa da bu payların iktisap edilmesi dolayısıyla m. 389 kapsamında ortaya çıkacak sonuçlardan (iktisap dolayısıyla payların bürüneceği hukuki durumdan) muafiyet söz konusu olamayacaktır 3 . Bu kapsamda söz konusu düzenleme esas itibariyle şirketin kendi pay- larını hukuka aykırı biçimde edinmesinin yaptırımı mahiyetinde de- ğildir. Öğretide düzenlemenin amacı farklı şekillerde değerlendirilir. Düzenlemenin amacının şirket yöneticilerinin, hukuka uygun şekilde iktisap ettiği paylar üzerindeki hakların kötüye kullanılması sonucunda yönetim kurulu ile genel kurul arasındaki güç dengesinin haksız bir şekilde yönetim kurulu lehine bozulmasının önlenmesi ol- duğunu değerlendiren bir görüş bulunur 4 . Diğer bir görüş ise, şirketin devraldığı paylardan doğan, bedelsiz payların iktisabı hariç, pay sahipliği haklarının donmasının anonim şirketin kendisine ortak olamamasına dayandırır. Buna göre, anonim ortaklığa karşı pay sahipliği sıfatının kazanılabilmesi için anonim ortaklığa ve payı iktisap edecek üçüncü bir kişiye ihtiyaç vardır; şir- ketin kendi paylarını edinmesi halinde, aynen üçüncü bir kişi gibi, pay sahipliği haklarını kazandığının kabul edilmesi, pay sahipliği sıfatının niteliği gereği olanaklı değildir 5 . Şirketin iktisap ettiği kendi paylarının, bedelsiz payları iktisap dışında hiçbir hak vermeyeceğini, giderek bu payların toplantı nisabı- nın hesaplanmasında dikkate alınmayacağını açıkça hükme bağladığı 3 Çapa , s. 108. 4 Çapa , s. 107. 5 Yıldırım, Ali Haydar : “Anonim Ortaklık Genel Kurul Kararları Aleyhine Top- lantıda Hazır Bulunan Pay Sahibinin İptal Davası Açmasının Şartları ve Özellikle Muhalefet Şerhi.” İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7. cilt, S. 2, 2016, s. 383-430. DergiPark. http://dergipark.gov.tr/inuhfd/issue/22944/291308