HUKUK-POSTASI-2020-metin

66 HUKUK POSTASI 2020 yönünden taşıyan sayılır. Bu durumda, kendi faaliyeti için isteyeceği ücretin yanı sıra olağan taşıma ücretini de isteyebilir. Benzer şekilde, ücret olarak taşıma giderlerini de içeren tek bedel kararlaştırılmışsa, taşıma işleri komisyoncusu, taşımaya ilişkin olarak, taşıyanın hak ve yükümlülüklerine sahip olur. Ücret, komisyonculuk bakımından ayrı olarak belirleneceği gibi taşıma ücretini de kapsayan götürü bir bedel olarak da kararlaştırılabilir. Komisyoncunun Hapis Hakkı TTK m. 923 uyarınca komisyoncu, taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesinden doğan bütün alacakları için eşya üzerinde hapis hak- kına sahiptir. Hapis hakkı, belli koşulların varlığı hâlinde, alacaklıya nezdinde bulunan, borçluya ait bir malı iadeden kaçınma ve alacağını tahsil için paraya çevirme yetkisi veren ayni bir hak olarak tanımlana- bilir. Komisyonculuk Sözleşmesi Uyarınca Gönderenin Borçları Taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesi uyarınca gönderenin temel borcu, sözleşmede kararlaştırılan ücreti ödemektir. Taşıma iş- leri komisyoncusu, masraf isteme hakkına da sahiptir. Masraf, taşıma işleri komisyoncusunun, taşıma işleri komisyonculuğu sözleşmesinde belirlenen taşıtma işi için yaptığı faaliyetler sonucunda ortaya çıkan; taşıma, ardiye ile eşyanın gümrüklenmesi, sigorta edilmesi gibi ek ücretleri kapsar 1 . Bunun yanı sıra, gönderen gerektiğinde eşyayı am- balajlamak ve işaretlemekle ve gerekli belgeleri sağlamakla, ayrıca taşıma işleri komisyoncusunun edimlerini yerine getirebilmesi için gerekli olan bilgileri ona vermekle yükümlüdür. Gönderenin, bir diğer yükümlülüğü, sözleşmenin ifası sebebiyle taşıma işleri komisyoncu- sunun uğramış olduğu zararları tazmin etmektir 2 . 1 Akdeniz, Umut: Taşıma İşleri Komisyonculuğu Sözleşmesi, Adalet Yayınevi, Ankara 2013, 1. Baskı, s. 93. 2 Akdeniz , s. 100.