HUKUK-POSTASI-2020-metin

69 TİCARET HUKUKU lu olan taşınırlar üzerinde zilyetlik devredilmeden rehin kurulabile- ceği belirtilmiştir. Buna paralel olarak, TTK m. 1014/1’de bir alacağı teminat altına almak için gemi ve payı üzerinde ipotek kurulabileceği ve sicile kayıtlı gemilerin sözleşmeye dayalı rehninin sadece gemi ipo- teği yolu ile sağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Bu kapsamda kanun koyucu sicile kayıtlı gemiler için rehin türlerinden sadece ipoteğe izin vermiştir. Doktrinde sicile kayıtlı gemiler öngörülen gemi ipoteğinin, geminin alacaklıya teslimini gerektirmeyen, tescilli ve teslimsiz taşınır rehni olduğu kabul edilir 2 . Sicile kayıtlı gemi ifadesinden anlaşılması gereken, ilgili mevzuatı uyarınca kurulmuş ve faaliyet gösteren Milli Gemi Sicili, Türk Uluslarası Gemi Sicili ve Yapı Halindeki Gemilere Özgü Sicil’den birinde kayıtlı olan gemidir. TTK yapı halindeki gemi- ler üzerinde de ipotek tesis edilebilmesine imkân tanımıştır. Niteliği TTK m. 1015 kapsamında gemi ipoteği, sicile kayıtlı bir gemi ya da gemi payı üzerinde tesis olunan ve borcun ödenmemesi halinde alacaklıya gemiyi cebri icra yolu ile sattırma ve satış bedeli üzerinden alacağını öncelikle alma yetkisi veren aynî bir hak olarak tanımlanabi- lir. Bu kapsamda, alacaklı ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yo- luna başvurarak alacağını tahsil edebilir. TTK m. 1014 uyarınca, mu- accel olmuş veya ileride doğabilecek veya şarta ya da kıymetli evraka bağlı bir alacak için de ipotek kurulabilir. Geminin tamamı üzerinde ipotek kurulabileceği gibi, TTK m. 1014/3 uyarınca paylı mülkiyete konu bir geminin payı üzerinde de ipotek tesis edilmesi mümkündür. Gemi İpoteği Sözleşmesi TTK m. 1015 uyarınca, gemi ipoteğinin kurulması için geminin maliki ile alacaklının gemi üzerinde ipotek kurulması hususunda anlaşmaları ve ipoteğin gemi siciline tescil edilmesi şarttır. İpoteğin kurulmasına ilişkin sözleşme yazılı şekilde yapılmalı ve imzaların noterce onaylanması gerekir. Alternatif olarak, bu anlaşma gemi sicil müdürlüğünde de yapılabilir. Bu şekillerden birine uygun olarak ya- pılmayan ipotek sözleşmesi geçersizdir. Her halükarda, ipoteğin tesis 2 Oğuzman, Kemal / Selici, Özer / Oktay-Özdemir, Saibe : Eşya Hukuku, 19. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, s. 1000.