331 İŞ HUKUKU düzenlenmesi ile birlikte, ibra sözleşmesinin hukuki dayanağı genel olarak TBKm.132 olup; işçi ve işveren ilişkisinden kaynaklanan işçilik alacaklarına ilişkin TBK m. 420(2) hükmü uygulanmaya başlanmıştır. Buna göre, işçinin işverenden olan alacağına ilişkin ibra sözleşmesinin öncelikle yazılı olması, ibra konusu alacakların türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şarttır. Ayrıca, ibra tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş olması gereklidir. Bu unsurları taşımayan ibra sözleşmeleri veya ibraname kesin hükümsüzlükle maluldür.3 İş İlişkisi Devam Ederken İmzalanan İbra Sözleşmesinin Geçerliliği İş ilişkilerinde “ibraname” adıyla yaygın bir uygulama alanı bulan ibra sözleşmelerinin geçerliliği sorunu, iş hukukunda “işçi yararına yorum” ilkesi çerçevesinde değerlendirilmiş ve yıllar içerisinde, özellikle TBK yürürlüğe girene değin, ağırlıklı olarak Yargıtay kararları ışığında bir gelişim izlemiştir. TBK m. 420’ye göre ibra tarihi itibarıyla iş sözleşmesinin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık süre geçtikten sonra imzalanmayan ibra sözleşmesi kesin hükümsüzdür. TBK m. 420 ile bu hususun geçerlilik koşulu olarak düzenlenmesiyle beraber, ibra sözleşmelerindeki tarih ibaresi de önemli hale gelmiştir. Bu kapsamda Yargıtay da önüne gelen birçok uyuşmazlıkta, işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi devam ederken düzenlenen ibra sözleşmelerinin geçerliliği hususunu incelemiş ve böyle ibranamelerin geçersiz olduğunu değerlendirmiştir.4 Yargıtay içtihatlarında, iş sözleşmesinin tarafı olan işçinin emeği karşılığında aldığı ücret ve diğer parasal hakları ile kendisinin ve ailesinin geçimini temin ettiğini; bu çerçevede bir işçinin herhangi bir neden olmaksızın özellikle tam ifa olmadığı halde işvereni ibra etmesi ve borcu sona erdirmesi hayatın olağan akışına uygun düşmeyeceğini 3 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu madde 420 (2). 4 YHGK, 2018/22-169 E. 2021/872 K., 29.6.2021; YHGK, 2016/9-2174 E. 2021/36 K.,4.2.2021; Yarg. 9. HD, 2019/4990 E. 2021/2589 K., 27.1.2021; Yarg. 22. HD, 2017/30434 E. 2020/8780 K., 6.7.2020.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjUzNjE=