Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği
Giriş
Bankacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan 7222 Sayılı Kanun (“7222 sayılı Kanun”) 25.02.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. 7222 Sayılı Kanun ile, diğerlerinin yanı sıra, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun[1] (“Sermaye Piyasası Kanunu”) 23’üncü (Ortaklıkların Önemli Nitelikteki İşlemleri) ve 24’üncü (Ayrılma Hakkı) maddeleri değiştirildi ve bu çerçevede Önemli Nitelikteki İşlemlere İlişkin Ortak Esaslar ve Ayrılma Hakkı Tebliği’nin (II-23.1) (“Mülga Tebliği”) tadil edilmesi gerekliliği doğdu. 27.06.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği (II-23.3) (“Tebliğ”) ile Mülga Tebliği yürürlükten kaldırıldı. Tebliğ ile önemli nitelikteki işlem (“ÖNİ”) sayılan haller yeniden belirlendi, ayrılma hakkı ve kullanım süreci, ayrılma hakkının doğmadığı haller ile muafiyete ilişkin olanlar da dahil, bu işlemlere uygulanacak genel esaslar tekrar düzenlendi. İşbu makalede, Tebliğ’de yer alan ÖNİ’lere ve ayrılma hakkına ilişkin yeniden düzenlenen ortak esaslar ele alınacaktır.
Önemli Nitelikteki İşlemler
Mülga Tebliği’nde belirtildiği üzere, halka açık ortaklıkların tarafı olduğu tüm birleşme ve bölünme işlemleri yerine, yeni Tebliğ ile halka açık ortaklıkların sadece Tebliğ’de belirlenen nitelikteki birleşme ve bölünme işlemlerine taraf olması, tür değiştirmesi, Tebliğ’de belirlenen kriterlere göre önemli büyüklükteki mal varlığını devretmesi, devri sonucunu doğuran işlemler tesis etmesi veya bu mal varlığı üzerinde sınırlı ayni hak tesis etmesi ile imtiyaz öngörmesi veya mevcut imtiyazların kapsam veya konusunu değiştirmesi ÖNİ olarak sayıldı.
Tebliğ’de ÖNİ olarak sayılmamakla birlikte, bir bütün olarak ele alındığında ortaklığın temel faaliyetleri veya olağan ticari hayatında esaslı değişiklik yapılmak suretiyle yatırımcıların yatırım kararlarının değişmesine yol açacak, ortaklığın yapısına ilişkin temel işlemler Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”) tarafından ÖNİ olarak değerlendirilebilir. Diğer düzenlemelerde ÖNİ olduğu belirtilen işlemler Tebliğ hükümlerine tabi olarak geçerlidir.
Borsa kotundan çıkma, sona erme, esas sözleşme değişikliğine bağlı faaliyet konusu değişikliği ve ilişkili taraflardan mal varlığı alımı gibi işlemler ise ÖNİ olarak sayılmadı, dolayısıyla Tebliğ kapsamından çıkarıldı[2].
ÖNİ’lerin Gerçekleştirilmesine İlişkin Esaslar
ÖNİ’nin gerçekleştirilebilmesi için işlemin esaslarının belirlendiği bir yönetim kurulu kararı alınması, sonrasında ise işlemin genel kurul tarafından onaylanması zorunludur. ÖNİ’ye ilişkin yönetim kurulu kararı (veya daha geç ise ilgili kurumların izin-onay tarihi) ile işlemin onaylanacağı genel kurul tarihi arasında ise en fazla 3 ay süre olması öngörüldü.
Ortaklık yönetim kurulu, ÖNİ’nin görüşüleceği genel kurul toplantısına ilişkin gündemin ilanından önce ayrılma hakkı kullanımları sonucunda ortaklığın katlanmak zorunda kalabileceği toplam maliyetin belirlenen tutarı aşacak olması veya belirlenen orandan fazla paya sahip veya belirlenen nitelikteki ortakların olumsuz oy kullanması halinde genel kurul kararı alınmış olmasına rağmen söz konusu işlemden vazgeçilmesi hususunun genel kurul onayına sunulmasını kararlaştırabilir.
ÖNİ’lere ilişkin genel kurul kararlarında, esas sözleşmede daha ağır nisaplar öngörülmediği takdirde, toplantı nisabı aranmaksızın, ortaklık genel kurul toplantısına katılan oy hakkını haiz payların üçte ikisinin olumlu oy vermesi şartı aranır. Ancak, toplantıda sermayeyi temsil eden oy hakkını haiz payların en az yarısının hazır bulunması hâlinde, esas sözleşmede açıkça daha ağır nisaplar öngörülmedikçe, toplantıya katılan oy hakkını haiz payların çoğunluğu ile karar alınır.
Ayrılma Hakkı ve Kullanım Süreci
Ayrılma Hakkına Sahip Paydaşlar ve Pay Tutarları
Kurul, ayrılma hakkına sahip pay sahiplerinin tespiti ve pay tutarlarının hesaplanma yöntemleri de dahil Tebliğ kapsamında yapılan düzenlemelere ilişkin açıklamalarını içerir bir rehber hazırladı ve Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği Uygulama Rehberi’ni (“Rehber”) Tebliğ ile aynı gün basın açıklaması ile halka duyurdu.
Tebliğ’de belirtilen tarihler itibarıyla ortaklıkta pay sahibi olan ve genel kurul toplantısına katılarak ÖNİ’ye ilişkin gündem maddesine olumsuz oy veren ve bu muhalefeti tutanağa geçirten pay sahipleri, paylarını ortaklığa satarak ayrılma hakkına sahiptir[3]. Payları borsada işlem gören ortaklıklar için hak sahipliğinin belirlenmesinde, işlemin kamuya açıklandığı ilk tarihteki pay sahiplerinin anılan tarih itibarıyla sahip olduğu paylar için ayrılma hakkı öngörüldü. Anılan tarih itibarıyla sahip olunan paylardan, genel kurul tarihine kadar kesintisiz şekilde elde bulundurulan paylar için ayrılma hakkı kullanılır.
Tebliğ ve Rehber uyarınca, hak sahiplerinin ve pay tutarlarının belirlenmesinde esas alınan tarihteki açıklama seans içinde yapılsa dahi, anılan tarih itibarıyla gün sonunda eşleşen tüm emirler (takasın tamamlanmasına bakılmaksızın) dikkate alınır.
Ayrılma hakkına sahip olan pay sahipleri ile bu kişilerin ayrılma hakkı kullanımına konu edilebilecek pay tutarlarını gösteren liste Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. tarafından hazırlanarak genel kurul toplantısından bir önceki iş günü ilgili ortaklığa verilir.
Ayrılma Hakkı Kullanım Fiyatı ve Süresi
Mülga Tebliğ’e göre ayrılma hakkı kullanım fiyatı, işlemin ilk defa kamuya açıklandığı tarihten önceki, açıklanan tarih hariç olmak üzere, otuz gün içinde borsada oluşan düzeltilmiş ağırlıklı ortalama fiyatların aritmetik ortalamasıdır. Eski düzenlemeden farklı olarak, Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle ayrılma hakkı kullanım fiyatı için adil bedel uygulamasına geçildi. Buna göre, ayrılma hakkı kullanım fiyatı işlemin kamuya açıklandığı tarih itibarıyla payları Yıldız Pazar’da işlem gören ortaklıklar için bu tarihten önceki son bir aylık, diğer ortaklıklar için ise bu tarihten önceki son altı aylık dönem içinde borsada oluşan günlük düzeltilmiş ağırlıklı ortalama fiyatların aritmetik ortalamasıdır.
Tebliğ ile önceki düzenlemelerde yer alan ayrılma hakkı kullanım süresi de değiştirildi. Böylece, ayrılma hakkının kullandırılması genel kurul tarihinden itibaren en geç 6 iş günü içinde başlar ve kullanım süresi bu tarihten itibaren 10 iş günüdür.
Ayrılma Hakkına Konu Payların Diğer Pay Sahiplerine veya Yatırımcılara Önerilmesi
Yeni düzenlemelerle ayrılma hakkına konu payların, ortaklık tarafından satın alınmasından önce, ayrılma hakkı kullanım fiyatı üzerinden diğer pay sahiplerine veya yatırımcılara önerilmesine ilişkin yönetim kurulu kararı alınabilir. Ayrılma hakkına konu paylar, satın almayı talep eden tüm pay sahiplerine veya yatırımcılara aralarında eşitsizlik yaratmayacak şekilde oransal dağıtım esasına göre dağıtılır. Pay sahipleri veya yatırımcılar kendi aralarında dağıtım şekli konusunda anlaşabilir. Ayrılma hakkına konu payların diğer pay sahipleri veya yatırımcılar tarafından talep edilmeyen kısmı ortaklık tarafından satın alınır.
Ayrılma hakkına konu payları satın almak isteyen pay sahipleri veya yatırımcıların, genel kurul tarihinden itibaren üç iş günü içinde almak istedikleri pay tutarına ilişkin yazılı taleplerini ortaklığın belirleyeceği aracı kuruma iletmeleri ve alımı karşılayacak tutardaki fonu aracı kurum nezdinde bloke etmeleri gerekir. Aracı kurum kendisine iletilen alım taleplerini üçüncü iş günü sonunda ortaklığa iletir. Ortaklık yönetim kurulu dördüncü iş gününde, talep gelmesi durumunda alımda bulunacak kişiler ve her birinin alımda bulunacağı pay tutarını; talep gelmemesi durumunda ise satın almanın ortaklık tarafından gerçekleştirileceğini belirterek satın alma işleminin başlangıç ve bitiş tarihine ilişkin karar almak ve bu kararı aynı gün kamuyu aydınlatma platformunda ilan etmek zorundadır. Taleplerinin aracı kuruma iletilmesinde, hakkın kullandırılmaya başlandığı tarihten itibaren on iş günlük süre uygulanır.
Ayrılma Hakkının Doğmadığı Haller ve Muafiyet Durumları
Sermaye Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklik ile, Kurul’a ayrılma hakkı kullandırılması yükümlülüğünden muafiyet sağlanması için yetki verildi. Mülga Tebliğ kapsamında ayrılma hakkının doğmadığı hal olarak kabul edilen gönüllü pay alım teklifinde bulunulması, imtiyazların kaldırılması veya değiştirilmesi, birleşme amaçlı ortaklığın taraf olduğu birleşme ve sona erme işlemleri gibi işlemler Tebliğ altında muafiyetler arasında sayıldı. Böylece Kurul bu gibi işlemler için bir inceleme yaparak muafiyet kararı alabilir duruma geldi. Kurtarma amaçlı birleşmeler ve geri alım hakkıyla bankalara yapılan satışlar gibi işlemler ayrılma hakkının doğmadığı hallere eklendi. Bu eklemeyle şirketlerin faaliyetlerinin devamlılığı için gerekli işlemleri maliyetsiz yapabilmeleri amaçlandı. Kurul halka arzları teşvik etmek için, bağlı ortaklık paylarının halka arz yoluyla satılması işlemlerini de ayrılma hakkının doğmadığı haller arasında listeledi.
Geçiş Hükmü
Mülga Tebliğ’in aykırı olmayan hükümleri, Tebliğ’in yürürlük tarihinden önce kamuya açıklanan ÖNİ’lere uygulanmaya devam edecek. Ancak bu işlemlere ayrılma hakkından yararlanabilecek kişi ve pay tutarlarının belirlenmesinde, (i) 25.02.2020 tarihinden önce kamuya açıklanan işlemler için 25.02.2020 tarihi, (ii) 25.02.2020 tarihi ile Tebliğ’in yürürlüğe girdiği 27.06.2020 tarihi arasında kamuya açıklanan işlemler için ise açıklama tarihi esas alınacak.
Sonuç
7222 sayılı Kanun ile Sermaye Piyasası Kanunu’nunda yapılan değişikilikler kapsamında 27.06.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Tebliğ ile bir çok yenilik getirildi. Öncelikle ÖNİ sayılan haller yeniden belirlendi, Mülga Tebliğ ile ÖNİ kabul edilen işlemlerin bir kısmı Tebliğ kapsamından çıkartıldı. Bunun dışında, payları borsada işlem gören ortaklıklar için hak sahipliğinin belirlenmesinde, işlemin kamuya açıklandığı ilk tarihteki pay sahiplerinin, genel kurul tarihine kadar kesintisiz şekilde elde bulundurduğu payları için ayrılma hakkı kullanılabileceği düzenlendi. Yeni düzneleme ile ayrılma hakkı kullanım fiyatı içinse adil bedel uygulamasına geçildi. Eski düzenlemelerden farklı olarak, ayrılma hakkına konu payların, ortaklık tarafından satın alınmasından önce, ayrılma hakkı kullanım fiyatı üzerinden diğer pay sahiplerine veya yatırımcılara önerilmesine imkan sağlandı. Son olarak da, ayrılma hakkı doğmayan haller yeniden düzenlendi ve Kurul’a ayrılma hakkı kullandırılması yükümlülüğünden muafiyet sağlanması için yetki verildi.
[1] 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, RG, S. 28513, 30.12.2012.
[2] Kurul’un 27.06.2020 tarihli II-23.3 sayılı Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği Basın Açıklaması, https://www.spk.gov.tr/Duyuru/Goster/20200627/0 (Erişim tarihi: 30.06.2020).
[3] A.ge.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Avrupa Birliği (“AB”) bünyesinde sermaye piyasalarını daha cazip hale getirmek ve şirketlerin halka arz süreçlerini kolaylaştırmak amacıyla, Avrupa Konseyi tarafından 8 Ekim 2024 tarihinde yeni bir mevzuat paketi olan Listing Act kabul edilmiştir. Listing Act, AB İzahname Tüzüğü (EU Prospectus Regulation)...
Kripto varlıklar, son yıllarda finansal piyasaların önemli bir parçası haline geldi ve artan yatırımcı ilgisiyle birlikte ilgili düzenleyici çerçeve geliştirildi. Bu kapsamda gerek 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda (“SPKn”) yapılan değişiklikler gerekse Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 2024 yılında...
Yeni girişimler ve bu kapsamda start-up şirketleri uzun bir süredir, ekonomik hayatın önemli bir oyuncusu konumundadır. Özellikler yeni teknolojiler, yaratıcı fikirler konusunda, yerleşik ve büyük yapılar yerine, yeni girişim ve bireylerin şahsi katkılarının daha çok ortaya konabildiği yapılar gelişim için büyük katkı...
İnternet sitesi, şirketlerin şeffaf yönetim anlayışını güçlendiren, pay sahipleri, şirket alacaklıları, şirket ile birlikte faaliyet yürütenler gibi şirket paydaşlarının şirkete ilişkin önemli bilgilere hızlı ve doğru şekilde ulaşmalarını sağlayan en önemli araçlardan biridir...
Kripto varlıklar, blockchain teknolojisinin ortaya çıkışıyla birlikte finansal sistemde önemli bir değişim yaratmıştır. Bu varlıkların merkezi olmayan yapısı ve dijital doğası, geleneksel finansal sistemlerin dışında yeni bir yöntem sunmuştur...
Amerika Birleşik Devletleri Temyiz Mahkemesi’nin (11.Bölge) 29 Mayıs 2024 tarihinde verdiği Keener Kararı , finansal piyasalarda aracılık faaliyetleri ve finansal aracı (dealer) tanımı ile ilgili olarak menkul kıymetler kanunlarının yorumlanması ve uygulanmasında önemli çıkarımlar getirdi...
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından, Portföy Yönetim Şirketleri’nin (PYŞ) kurucusu oldukları menkul kıymet yatırım fonlarına (Fonlar) ilişkin olarak Sorumlu Yönetim İlkeleri (SYİ) düzenlenmiştir. SYİ’de, Fonlar tarafından yatırım yapılan şirketlere ve portföyde olan varlıklara ilişkin, bu yatırımlardan...
Bilgi, sermaye piyasalarında büyük önem taşır. Deneyimli profesyonellerden yeni katılanlara, yatırımcılar sermaye piyasalarının karmaşıklıklarını anlamak ve kararlarını yönlendirmek için çeşitli kaynaklara başvururlar...
Finans ve hukukun karmaşık ağında, ABD Temyiz Mahkemesi İkinci Dairesi’nin Kirschner v. JP Morgan Chase Bank, N.A. ("Kirschner Kararı") kararı, uluslararası bankacılık düzenlemeleri ile menkul kıymetler hukukunun kesiştiği noktada durur ve sendikasyon kredisi işlemlerinin mekaniğini düzenleyen yasal...
Sürdürülebilirlik bağlantılı türev ürün işlemleri, sürdürülebilirlik ile bağlantılı şekilde değişiklik gösterecek bir nakit akışının türev ürünlere yerleştirilmesi anlamına gelir ve kurumların çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) hedeflerine uyumu belirli performans göstergeleri kullanılarak izlenir...
Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK), anonim ortaklıkların teminat, rehin, ipotek vermesi ve kefil olması (TRİK) bakımından izlemeleri gereken özel bir usul yer almaz. TRİK tesis edilmesine ilişkin işlemler genel hükümlerdeki yetki kurallarına göre belirlenir. Bununla birlikte halka açık şirketlerin faaliyetleri esnasında...
Şirketlerin finansman ihtiyacı ve kurumsallaşma istekleri doğrultusunda halka arz edilen şirket sayısı Türkiye genelinde artış eğilimi göstermektedir. Sermaye Piyasası Kurulu’nun internet sitesinde yayınladığı ilk halka arzlara ilişkin veriler incelendiğinde 2022 yılında 35; 2023 yılında ise Eylül ayı itibariyle 39 adet...
Halka açık olmayan anonim şirketlerin borsanın girişim sermayesi pazarında (“GSP”) işlem görmek üzere sermaye artırımı yoluyla ihraç edilecek paylarının halka arz edilmeksizin nitelikli yatırımcılara satışı Payları Girişim Sermayesi Pazarı’nda İşlem Görecek Ortaklıklara İlişkin Esaslar Tebliği (II-16.3) (“Tebliğ”) ile...
İsviçre Finansal Piyasalar Denetleme Kurumu (“FINMA”), 19 Mart 2023 tarihli kararı ile Credit Suisse’in UBS Group AG (“UBS”) ile birleşmesini onaylarken aynı zamanda Credit Suisse’in ihraç ettiği, toplam değeri yaklaşık 17 milyar İsviçre Frangı’nı bulan ve AT1 olarak anılan ilave ana sermaye tahvillerinin kayıtlardan...
Uzun zamandır beklenen Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“Kurul”) III – 35/A.2 seri numaralı Kitle Fonlaması Tebliği (“Tebliğ”), 27 Ekim 2021 tarihli ve 31641 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi...
Günümüzün önemli yapılandırılmış finansman ürünlerinden biri olan ipotek teminatlı menkul kıymetler, temelini 18.yüzyıl Prusya’sının Pfandbrief’inden alır. Yedi Yıl Savaşı’nın ardından Kral II. Friedrich, mali gücü savaşlar sonucunda yıpranmış toprak sahibi soyluların malvarlıklarındaki likiditeyi artırmak amacı ile...